Cilt; vücudun dış yüzeyini kaplayan ve koruyan çok katmanlı bir yapıdır. Vücudun en büyük organı olma özelliğini taşıyan cilt, insan sağlığında çok önemli bir rol oynar. Epidermis, dermis ve hipodermis olmak üzere üç ana tabakadan oluşan cildin pek çok işlevi var. Bunları; enfeksiyonlara karşı koruma, su kaybının önlenmesi ve sıcaklık kontrolü, estetik açıdan güzellik ve duyu organı fonksiyonu olarak sıralamak mümkün. Cilt ayrıca melanin pigmenti sayesinde insanı güneş ışınlarına karşı korunur.
Cilt Neden Bozulur?
Cilt, farklı nedenlerden bozulabilir. Bunlar arasında stres, yanlış beslenme, yetersiz uyku, sigara kullanımı, aşırı güneş ışığına maruz kalma, kirli hava ve yanlış cilt bakımı yöntemleri sayılabilir. Cilt bozulması; sivilce, kızarıklık, kuruluk, kaşıntı, tahriş, lekeler ve yaşlanma belirtileri gibi farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bilinçli ve dengeli bir yaşam tarzıyla sağlıklı bir cilt hayalini gerçekleştirebilirsiniz.
Ciltte Bozulmalar İki Gruba Ayrılabilir
Cilt bozulmalarını genel olarak dışsal ve içsel faktörler olarak iki gruba ayrılabilir. Dışsal nedenler; cildin dışarıdan uğradığı etkenlerdir. Bunları şu şekilde sıralamak mümkün…
Güneşin Cilde Fayda ve Zararları
Güneş ışınlarının cilde yararları ve zararları arasında anlamlı bir denge vardır. Doğru miktarda güneş ışığı almak cilt sağlığı için yararlıdır. Güneş ışınları D vitamini sentezine yardımcı olur. Genel sağlık için hayati kıymete sahip D vitamini, kalsiyum ve fosforun vücutta emilimini düzenleyerek kemikleri güçlendirir. Enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan D vitamini ayrıca, diyabet, kalp sağlığı, kanser gibi birçok kronik hastalık riskini azaltmada rol oynar. Öte yandan güneş ışınları, ciltteki bazı sorunların tedavisinde de değerlendirilebilir. Ancak, aşırı güneşe maruz kalmak cilt için risklidir. UVA ve UVB diye ikiye ayrılan güneş ışınları; cilt kanseri, kırışıklıklar, çiller, lekeler ve elastikiyet kaybı gibi problemlere yol açabilir. Güneş yanığı, cilt kanseri riskini artırır ve cildin hızla yaşlanmasına neden olabilir.
Güneş Işınlarının Cilde Zararları Nelerdir?
Güneş ışınlarının ciltte bozulmaya yol açan başlıkları şu şekilde açıklanabilir;
Kırışıklık Riskini Artırır
Güneş ışınlarındaki UV ışınları, ciltteki kollajen ve elastin liflerinin bozulmasına yol açar. Bu da cildin sıkılığını ve elastikiyetini azaltır. Özellikle öğlen saatlerinde uzun süreli güneş ışınları altında kalmak kırışıklık riskini artırır.
Koyu Renkli Lekeler Oluşur
Güneş ışınları, ciltteki lekelerin en önemli sebeplerinden biridir. UV ışınları, ciltteki melanin üretimini artırır; bu durum ciltte koyu renkli lekeler oluşturur. Güneş ışınları ile ciltte kararmalar veya koyulaşmalar gibi istenmeyen görüntüler de ortaya çıkabilir. Uzun süreli güneşe maruz kalmak bu pigmentlerin daha da yoğunlaşmasına ve ciltte kalıcı lekelerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Ayrıca hormonal değişimler, ilaç kullanımı veya genetik faktörlerle de cilt sağlığında bir takım olumsuzluklar görülebilir.
Cilt Kanserine Dikkat!
Güneş ışınları, cilt kanserinin en önemli nedenlerinden biridir. UV ışınları, ciltteki DNA'ya hasar vererek kanser hücrelerinin oluşmasına sebep olabilir. Özellikle açık tenli kişilerde cilt kanseri riskine dikkat edilmeli. Cilt kanserinde (diğer türlerinde olduğu gibi) erken teşhis hayat kurtarır.
Sigara Cilt Sağlığını Etkiler
Solunum, dolaşım ve sindirim gibi birçok sistem ve organda sağlık sorunlarına neden sigara kullanımı cilt için de zararlıdır. Sigara dumanındaki toksinler, cildin mat ve soluk görünmesine, erken yaşlanmaya, kırışıklıklara, leke, siyah nokta, kuruluk gibi sorunlara neden olabilir. Nikotin, ciltteki kılcal damarların daralmasına ve kan akışının azalmasına yol açarak ciltteki yara ve çiziklerin iyileşme sürecini yavaşlatabilir. Sigaradaki zararlı maddelerden dolayı cilt rengi sarımsı veya griye döner.
Kozmetik Ürünleri Cildi Bozabilir Mi?
Vücudun en hassas organlarından biri olan ciltte kullanılan kozmetik ürünlerin tercihine özen gösterilmeli. Sağlıklı bir cilt bakımı için uygun ürünler belirlenmeli. İçerisinde zararlı kimyasallar ihtiva eden ürünlerden ve merdiven altı çeşitlerden kaçınılmalı. Bunun için bir ürün alınmadan önce kalitesine, içeriğine ve son kullanma tarihine bakılmalı. Nemlendirici, güneş koruyucu ve temizleyici gibi ürünlerle cilt düzenli olarak bakıma alınmalı. Ayrıca sağlıklı beslenme ve düzenli uyku da cilt sağlığının vazgeçilmez gereksinimi olduğu unutulmamalı.
Cildi Korumak İçin Ne Yapılmalı?
Güneş Koruyucu Kremler Kullanın
Güneşten yayılan UVA ve UVB ışınları cildin kolajen ve elastin liflerine hasar verir. Uzun süre güneş altında kalmak ciltte kırışıklık, lekelemeye, yaşlanmaya hatta kansere neden olabilir. Cildi zararlı güneş ışınlardan korumak için koruyucu kremler kullanılmalı. Düzenli güneş koruyucu kremleri kullanmak cilt sağlığının vazgeçilmezidir.
Derhal Sigarayı Terk Edin
Zararlı bir alışkanlık olan sigara, cilt sağlığı açısından da büyük riskler içeriyor. Akciğer kanseri, kalp hastalığı, kronik bronşit ve amfizem gibi ciddi hastalıkların yanı sıra cilt sağlığını da bozan sigara; cildi besleyen oksijen ve besinlerin emilimini azaltır. Böylece cildin mat, kuru ve yaşlı görünmesine sebep olur. Cildin kolajen ve elastin üretimini azaltarak sivilce, kırışıklık, leke ve sarkmaya sebep olan sigara tüketimi aynı zamanda cilt kanseri tehlikesini de beraberinde getiriyor. Sigarayı bırakarak, cildinizin daha sağlıklı, canlı ve genç görünmesini sağlayabilirsiniz.
Dengeli Beslenmek Önemli
Vücudunuzun aynası olan sağlıklı bir cilt için doğru ve dengeli beslenme alışkanlığı değerdir. Bunun için cildi besleyen vitamin ve mineralleri içeren gıdalar tüketilmeli. Yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı meyveler, az yağlı hayvansal gıdalar, kuruyemiş, yumurta, balık lifli gıdaları tüketmek cildin daha sağlıklı ve parlak görünmesine yardımcı olur. Olabildiğince yoğun tuzlu, şekerli gıdalardan ve gazlı içeceklerden kaçınmalı.
Bol Su Tüketin
Yaşamın olmazsa olmazı su hayattır. Sağlıklı bir cilt için de bol su tüketilmeli. Yeterli miktarda su içmek cildin nemli kalmasına ve toksinlerin vücuttan atılmasını destekler. Genel sağlığını iyileştiren su; cildin de daha parlak ve canlı görünmesini sağlar. Günlük su tüketim miktarı, bireyin yaşına, kilosuna ve aktivite durumuna göre değişebilir. Günde 2 litre içilmesi faydalı olur.
Düzenli Egzersiz Yapın
Düzenli egzersiz yapmanın cilt sağlığındaki olumlu etkileri tartışılmaz. Beden ve ruh sağlığına pek çok yararı olan egzersiz; vücutta kan dolaşımını hızlandırır ve besinlerin deri hücrelerine daha iyi dağılımını kolaylaştırır. Günün belirli saatlerinde spor yapmak stresi azaltır. Bu da kişiyi daha canlı, mutlu ve huzurlu kılar. Egzersiz cildin gözeneklerini açar. Egzersiz sonrası da cilt nemlendirilmelidir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.