Bütün dünyada benzeri olmayan küresel bir tehdit olarak ortaya çıkan Covid-19 salgını; fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak bütün insanlığı tehdit ediyor. Covid-19 pandemisinin kişide bıraktığı sağlık sorunlarının iyileşmesi belirli bir zamanı kapsayabilir.
Bu yüzden tüm vücut sisteminin işleyişini etkileyen covid hastalığını geçiren bireylerin yakından takip edilmesi ve detaylı muayenelerinin yapılması önemlidir. Farklı varyantları ile pek çok ülkede halen yayılımını sürdüren Covid-19 enfeksiyonun önüne geçmede; temizlik ve aşı tedbirlerinin yanı sıra hastalığın eksiksiz bir şekilde izlenirliği de göz ardı edilmemelidir.
Kişide hastalığa bağlı bazı kalıcı hasarlar meydana gelebilir. Veya tedavi sürecinde tercih edilen ilaçların yan etkileri de olabilir. Hastalık sonrasında akciğer, karaciğer, kalp-damar sistemlerinin işleyişini değerlendirmek için bir takım testler gerekebilir. Medikal estetik ve dolgu uygulamalarının başarılı ismi Dr. Lida Çiteli, covid ve post covid tabloları hakkında merak edilenleri anlattı.
Covid-19’un Sebep Olduğu Cilt Hastalıkları
Kişinin fiziksel ve ruhsal sağlığını bütünüyle etkileyen Covid-19 enfeksiyonu aynı zamanda cilt hastalıklarına da yol açabilir. Hastalığı geçiren bireylerde şu cilt problemleri yaşanabilir:
Psödopern Kaşıntılı ve ağrılı bir deri hastalığı olan pernio, halk arasında soğuk yaralanması olarak da bilinir. Pernio, soğuk havaya bağlı olarak el ve ayak gibi organların uç kısımlarında kırmızı morumsu renk değişikliği yapan bir rahatsızlıktır. Yüksek ateş ve nefes darlığı ile tanımlanan koronavirüs hastalarının el ve ayaklarında morumsu renk oluşumu ve şişlik bulguları “psödopernio” olarak adlandırılıyor. Covıd-19 hastalarında çoğunlukla ayaklarda kendisini hissettiren bu tabloda ağrı ve kaşıntı semptomları baş gösterebilir.
Ürtiker (Ürtikeryal döküntü): Deri hastalığı olan ürtiker; kaşıntı, kızarıklık ve kabarıklık belirtileriyle fark edilir. Ürtiker benzeri döküntüler Covid-19 hastalarında da dikkat çekmiştir. Sözü edilen döküntülere koronavirüs enfeksiyonu sırasında veya tedavide tüketilen ilaçlar da yol açabilir.
Livedo (El ve Ayaklarda Morarma): Başta bacaklarda olmak üzere gövde ve kollarda mavi-kırmızı ağımsı bir görünüm olarak seyreder. Covid-19 hastalarında, ciltte benekli renk değişiminin olduğu çeşitli durumları ifade eden “livedo retikülaris” veya hastalığın şiddetine göre ayaklarda, yüz bölgesinde ve ellerde kalıcı mavi veya siyanotik renk değişikliklerini tanımlayan “akrosiyanoz” şeklinde tespit edilmiştir.
Makülopapüler Döküntü Bu döküntü daha çok alt ve üst solunum enfeksiyonları, kızamık, uçuk, soğuk algınlığı, kızamıkçık, siğil, suçiçeği gibi viral enfeksiyonlar ve ilaç reaksiyonları sırasında sık görülür. Genellikle vücutta yaygın kızarıklık bulgularıyla dışa yansıyan makülopapüler döküntü, Covid-19 hastalarında da rastlanmıştır. Bu döküntü ilaçlardan dolayı olabilir.
Kabarcık (Veziküler döküntü): “Vücut içerisinde yer alan içi sıvı ile dolu hücre keseleri” diye bilinen veziküller, hücreleri koruma işlevine sahipler. Koronavirüs hastalarının bir bölümünde “suçiçeği” benzeri kabarcıklar gözlemlendi. Bu arada hastalık esnasında alınan ilaçlar da deride reaksiyonlara neden olabilir. Böyle durumlarda bir hekime danışılması yararlı olacaktır.
Maske Salgın döneminde devamlı maske kullanımı yüz derisinde kontakt dermatit ve sivilce (akne) gelişimini tetikleyebilir. Böyle vakaların önüne geçmek için pamuklu maske takılması, maskelerin hijyenine, yüzün düzenli nemli tutulmasına, maske altına yoğun makyaj yapılmaktan kaçınılması ve cilt temizliğine özen gösterilmesi gerekir.